Xây dựng được các không gian “xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại” là mục tiêu phấn đấu cấp thiết của mọi người chúng ta trong giai đoạn hiện tại. Mục tiêu ấy cũng là điều cơ bản để có được một không gian sống trong lành, tiện nghi, không ô nhiễm; một cuộc sống tươi đẹp, phong phú trong một không gian có giá trị thẩm mỹ cao.

Đối với Việt Nam, cuộc chiến tranh thống nhất đất nước đã đi qua gần 4 thập niên, một thời gian đủ dài cho mọi cải cách về quản lý, kinh tế, xã hội, môi trường, cảnh quan…, nhưng vấn đề quan trọng, có ý nghĩa to lớn đối với bất kỳ nơi nào trên thế giới trong phát triển, chính là hệ thống cây xanh, lại chưa được chú ý phát triển. Nhìn chung, tại Việt Nam, một số không gian sống của cư dân, nhất là tại các đô thị, hệ thống cây xanh ít được quan tâm. Do đó, hiện tượng thiếu cây xanh công viên, vườn hoa, đường phố, hoặc bố trí qua loa, đại khái v.v… trở thành khá phổ biến tại nhiều đô thị Việt Nam, trong số đó có thành phố Hồ Chí Minh. Chính vì vậy, muốn hội nhập vào xu thế thời đại, các đô thị Việt Nam cần có những nghiên cứu khả thi về giải pháp cây xanh hoàn chỉnh cho toàn đô thị.

Cây xanh là một bộ phận quan trọng trong hệ sinh thái tự nhiên, rất cần thiết trong đời sống mọi sinh vật, trong đó có con người. Nó càng có ý nghĩa quan trọng hơn, khi mà điều kiện môi trường đô thị ngày càng xấu đi do quá trình đô thị hoá, cây xanh trở thành yêu cầu quan trọng nhằm cải thiện môi sinh.

Vai trò của thiết kế cây xanh trong quy hoạch đô thị còn là thiết kế công viên, các loại vườn, đường trồng cây, dãy cách ly, rừng phòng hộ… chúng có liên hệ chặt chẽ với nhau tạo thành hệ thống cây xanh thống nhất. Vì vậy quy hoạch cây xanh thường gắn liền với quy hoạch thành phố, quy hoạch vùng và quy hoạch lãnh thổ.

Hẹp hơn, trong công tác thiết kế dân dụng - công nghiệp, cây xanh có vai trò quan trọng tạo sự liên kết hài hòa giữa công trình kiến trúc với bao cảnh thiên nhiên. Đồng thời đó cũng là yếu tố cơ bản trong việc bố cục không gian đô thị. Cây xanh trở thành phần quan trọng trong bố cục kiến trúc.

Cùng kết hợp với cây xanh, các yếu tố tạo cảnh khác như địa hình, mặt nước, kiến trúc… là các nhân tố cấu thành cảnh quan.

Như vậy, một khi cây xanh được nhìn nhận là yếu tố rất quan trọng và cần thiết đối với mọi sinh vật thì nhu cầu nghiên cứu và phát triển hệ thống cây xanh là điều tất yếu. Các biện pháp, chính sách và công cụ quản lý cây xanh phải được xúc tiến để duy trì và nâng cao số lượng, chất lượng cây xanh.

Được sự động viên của trường Đại học Kiến trúc thành phố Hồ Chí Minh, Giáo trình Cây xanh đô thị được biên soạn nhằm phục vụ cho công tác đào tạo và nghiên cứu về cây xanh, trước hết là đào tạo kỹ sư ngành Kỹ thuật Đô thị ở trường Đại học Kiến trúc, đồng thời làm tài liệu tham khảo rộng rãi cho các ngành về quy hoạch, môi trường và một số ngành học có liên quan khác. Giáo trình cung cấp những kiến thức cơ bản về mối quan hệ giữa cây xanh và đời sống con người, các tác động của cây xanh lên môi trường sống, tầm quan trọng của cây xanh đối với sự hình thành cảnh quan đô thị…