“Danh lợi lưỡng toàn” là một truyện ngắn đặc sắc của nhà văn Nguyễn Công Hoan, bậc thầy trào phúng trong văn học Việt Nam giai đoạn 1930 – 1945. Tác phẩm phơi bày thói cơ hội, tham danh, ham lợi và sự giả dối trong xã hội thực dân phong kiến, thông qua giọng văn châm biếm sắc sảo nhưng vẫn dí dỏm.

Nội dung xoay quanh một nhân vật quan chức hoặc trí thức đương thời, kẻ luôn tìm cách “làm đẹp” hình ảnh của mình trước cấp trên và thiên hạ. Anh ta tính toán từng bước để vừa có tiếng (danh) vừa có miếng (lợi), từ việc khoe khoang sự liêm khiết giả tạo đến việc bày mưu hòng trục lợi. Cuối cùng, nhân vật ấy tưởng mình hoàn hảo nhưng lại tự bộc lộ sự hèn hạ và lố bịch, trở thành đối tượng châm biếm cay độc của tác giả.

Thông qua “Danh lợi lưỡng toàn”, Nguyễn Công Hoan phản ánh chân thực một xã hội mục ruỗng về đạo đức, nơi những giá trị giả tạo ngự trị và con người bị tha hóa vì đồng tiền và địa vị. Giọng văn sắc nhọn, cấu trúc truyện ngắn gọn gàng, mỉa mai thâm thúy đã làm nổi bật phong cách hiện thực trào phúng đặc trưng của Nguyễn Công Hoan.

Đây là một trong những tác phẩm tiêu biểu thể hiện tài nghệ châm biếm và ý thức phê phán xã hội của ông – khiến “Danh lợi lưỡng toàn” vẫn còn nguyên giá trị cho đến hôm nay.